Een lange, NEC-loze zomer ligt voor ons. De play-offs boeien niet. De bekerfinale lijkt een formaliteit. Enkel een paar Europacupfinales en de verplichte oefenpotjes van Oranje scheiden ons dus nog van het WK in Zuid Afrika. Ik las er pas een boekje over, van twee journalistes die er uitgebreid zijn wezen kijken. Je wordt er niet bijster vrolijk van.

Voetbal is een zwarte sport in Zuid Afrika. Ook twee decennia na het afschaffen van de apartheid, kijken blanken naar rugby en zwarten naar voetbal. Dat plaatst organisatoren voor netelige, want politieke kwesties. Bouw je voetbalstadions nabij zwarte townships, zodat de locals er later ook nog wat aan hebben? Deal je met rugbyclubs over het delen van stadions na het WK? Of zet je de stadions in de blanke wijken neer, ongeacht of er na het WK nog iemand komt kijken. Jammer genoeg is vooral voor de laatste, slechtste optie gekozen. Omdat de organisatoren bang zijn dat fans uit verre landen geen trek hebben in een tochtje door de townships, is menig stadion gebouwd op een plek waar later geen zwarte meer heen komt, omdat ze simpelweg de prijs van het openbaar vervoerticket niet kunnen betalen.

Ook commercieel kun je je zorgen maken. Via de officiële kanalen worden fans begeleid naar onderkomens van hun keuze. Particulieren zijn volop gestimuleerd om ook Bed en Breakfast-achtige constructies op poten te zetten, maar zagen althans een maand of twee terug nog met lede ogen aan, dat enkel de dure hotels vollopen. Kan de gewone Zuid-Afrikaan meeprofiteren? Het is maar zeer de vraag. Ook de duizenden kleine investeerders in WK-prularia of mensen die hopen een natje en een droogje aan de rijke WK-gangers te verkopen, zullen van een koude kermis thuiskomen. In een gebied van één vierkante kilometer rond de stadions, bepaalt de FIFA wie er wat verkopen mag. Dat worden dus KFC en Burgerking. De Mama’s kunnen wel thuis blijven met hun zelfgebakken waar.

Rijk rekenen
Sowieso rekent Zuid Afrika zich rijk met toeschouwers in de rondes na de groepsfase. Ze spiegelen zich graag aan het WK in Duitsland, maar die vergelijking gaat niet op. Duitsland ligt midden in het rijke West Europa, waar mensen uit tig landen met het grootste gemak van de wereld even heen vliegen of rijden om nog een potje mee te kijken. Dat zal voor Zuid Afrika, wat nu eenmaal aan het uiteinde van een ver en weinig ontgonnen continent gesitueerd is, anders liggen. Mensen hebben simpelweg de tijd en het geld niet. En angst voor een onbekend en als crimineel te boek staand land zal (terecht of onterecht) voor menigeen ook een rol spelen.

Daar komt nog iets bij. Niet elke voetbalfan die Zuid Afrika bezoekt, is een extra bezoeker. Want één ding is zeker, elke reguliere toerist laat het wel uit zijn hoofd deze zomer naar Zuid Afrika te gaan. Veel te druk.

Natuurlijk zou voetbal niet om commercie moeten gaan en natuurlijk heeft Afrika onderhand wel recht op de organisatie van een WK. Maar het zou toch buitengewoon triest zijn als het overgrote deel van de arme bevolking niet kan meeprofiteren en ook nog moet toezien hoe het schaarse belastinggeld naar voorzieningen gaat waar zij geen toegang toe hebben. Hopelijk boeken ze sportief succes, dan valt er voor iedereen wat te juichen.

Nederland
De Nederlandse regering heeft inmiddels de kandidatuur van de KNVB (met België) voor het WK in 2018 ondersteund. En hoezeer ik ook van voetbal houd, ik vind dat erg onverstandig. Een EK kan nog net, maar een WK is een maatje te groot voor Nederland. Niet eens zozeer qua organisatie, dat zal vast wel goed komen allemaal, maar vooral qua (voetbal)infrastructuur. WK-organisatoren proberen elkaar te overtreffen met supergrote finalestadions. In Nederland is die gekte ook al begonnen. Intussen moet je nuchter constateren dat er in de Arena bij de bekerfinale nog geen 30.000 mensen zitten, Europacupwedstrijden vaak niet uitverkopen en ook bij competitiewedstrijden dikwijls tienduizend stoeltjes leeg blijven. Bij Feyenoord is het wellicht wat beter, maar het legioen komt ook niet elke week met 90.000 man naar een nieuwe Kuip.

Voor kleinere clubs is het niet anders. Stel: Twente krijgt een WK-poule toegewezen en bouwen een stadion van 45.000 man, waar ze trouwens het geld niet voor hebben. Gaat niet structureel vol komen, zelfs niet als het goed blijft gaan daar. Kijk naar Vitesse met hun Gelredome, helemaal EK-proof. Was leuk voor ze, maar het staat wel elke twee weken half leeg. Het ding hangt als een molensteen en per tourbeurt om de nek van de club en de stad.

Infrastructuur
En waar ik me nu al kapot aan erger, is dat elke (zinloze) investering in infrastructuur tussen nu en 2018 gelegitimeerd zal worden met het argument dat het nodig is voor het WK (of, nog dommer, de Olympische Spelen). Voor de weg is dat onzin, omdat geen hond met de auto komt en de paar internationale gasten die dat wel doen er vast niet op rekenen voor de poort van het stadion te kunnen parkeren. En voor het openbaar vervoer is het nogal dom, omdat het weinig zin heeft een heel systeem op te tuigen voor een vervoersstroom die maar een paar keer plaatsvindt en daarna nooit meer. Bouw geen metro voor een incidenteel toernooi, lijkt mij.

Kortom: Laten we het WK lekker overlaten aan landen waar de mensen nadien ook nog naar de stadions komen: Duitsland, Engeland of Spanje.

Waar ze wel trouwens een groter stadion nodig hebben, is bij het Hamburgse St. Pauli, de trotse promovendus. Dan zou ik zondag ook nog in Millerntor hebben gepast, bij (wat hopelijk is) de kampioenswedstrijd. Nu moet ik de pot op de Reeperbahn kijken, op grote schermen. Rot hé…

Joris