Column Joris: Been is boos
woe. 15 april 2009 

Ik heb een hekel aan autoriteit. Politieagenten, schoolmeesters, ministers en meneer pastoor bezie ik met een diepgeworteld gevoel van wantrouwen. Ik hou er niet zo van als mensen vanuit hun professie macht uitoefenen op andere mensen, waarbij de herkomst van die macht belangrijker is dan argumenten of redelijkheid.

Natuurlijk, ik zie ik wel in dat er aan het front weinig ruimte is voor discussie over de te volgen koers. En een klas met dreinende blagen kan het onderwijs ernstig bemoeilijken. En wie te kerke gaat, aanvaart het gezag van God, door zijne heiligheid doorgegeven aan zijn vertegenwoordigers op aarde. Maar liever betoon ik mensen respect omdat ze het verdienen door hun verdiensten of argumenten.

Niet alleen vanwege mijn zeer beperkte technische vaardigheden met een bal, zou ik ook in het aanvaarden van de hiërarchie bij een voetbalclub een slechte werknemer zijn. Want alhoewel menig would-be-hero er anders over zal denken, is het toch een soort van gegeven dat de trainer in de kleedkamer en op het veld de baas is. Daar valt niet tegenop te argumenteren, dat is gewoon zo. Hoezeer een gezonde discussie er bij menig moderne club tegenwoordig bijhoort, er is er maar één die over de opstelling, de onderlinge fatsoensregels en de tactiek gaat, en dat is de trainer. Wie daar niet tegen kan, heeft in de voetballerij niets te zoeken.

Stel je bent, net als ik, een beetje een recalcitrant mannetje. Dan is het van tweeën één. Óf je kiest ervoor een meer dan vorstelijk salaris op te strijken en je schikt je vervolgens naar de regels van de club. Of je denkt: ik pas niet bij dat vak, en gaat ondanks je grote capaciteiten en talenten toch maar wat anders doen met je leven. Je zoekt een baantje waar je je meer senang bij voelt.

Mario Been heeft een hoop spelers geërfd en uitgekozen, die probeerden te schipperen tussen deze twee simpele keuzemogelijkheden. En omdat hij een keer begonnen was met duidelijk te maken wie er de baas is bij NEC, bleef hij dat (vrijwel) consequent volhouden.

Niedzielan was de eerste die zijn neus lelijk stootte. Andrzej verdiende een hele hoop centjes en dacht op basis van dat gegeven alleen een bevoorrechte speler te zijn, die ook bij matige inzet wel een basisplaats verdiende. Daar dacht Mario heel anders over en Andrzej mocht vertrekken.

Ook Snoyl kreeg te maken met de harde hand van Been. Nadat Snoyl al eens berispt was omdat hij te veel had gesnoept, donderde Been hem zonder enige discussie de selectie (en later de club) uit, omdat hij zijn vriendin gemept had. Ook in dit opzicht was hij een recidivist, want in zijn contract stond (ik neem aan net als bij andere spelers) dat zij niks mogen doen wat de club beschadigt. En door je vriendin te beschadigen, beschadig je je club, alhoewel te vrezen valt dat Snoyl daar op het moment van zijn daad niet aan dacht. Maar ik heb niemand die beslissing van Been/NEC horen bestrijden.

Het derde prominente slachtoffer van Been was Collins John. Hoe het in godsnaam mogelijk is dat een speler na een half seizoen nog niet wedstrijdfit is, is mij een raadsel, maar dat hij er niet hard genoeg voor liep staat vast. Getuige de schaarse interviews die John als NEC-er heeft gegeven, zal het niet mee zijn gevallen hem iets aan zijn verstand te peuteren, maar hoeveel ruimte had Been nog om John te handhaven als hij zijn geloofwaardigheid als trainer en boegbeeld had willen behouden? Weinig, heel weinig.

Gevalletje vier, Radomski, lijkt zich na enig mokken over zijn tijdelijke uitbanning door gebrek aan motivatie aardig koest te houden en laat ik verder buiten beschouwing, maar numero vijf trekt weer volop de aandacht. Kameraad Bouaouzan schijnt het zaterdag weer bruiner dan ooit te hebben gebakken. Is het nou teveel gevraagd voor een duurbetaalde twintiger om gewoon op tijd op het werk te komen? Om je gewoon aan interne regels te houden? Mijn verstand staat erbij stil, temeer daar NEC zijn nek heeft uitgestoken om dit enfant terrible een nieuwe kans te geven. Vertrouwen dat hij bij herhaling schendt. Been mag hooguit verweten worden dat hij zichzelf overschatte toen hij Collins John en Bouaouzan binnenhaalde, maar toch ook weer niet omdat je zoveel talent toch aan het voetballen moet krijgen zonder dat bijzaken de overhand krijgen. Van enig vertrouwen in het lerend vermogen van mensen, is geen club minder geworden.

Voor zover wij weten liet Been één keer de teugels vieren en vroeg hij de groep of zij ermee akkoord waren dat de gestrafte Van Beukering (te dik) weer mee mocht doen, omdat hij zo hard nodig was. Juist deze uitzondering bevestigt de regel: de trainer is de baas. Wie daar niet tegen kan, moet elders zijn zakken gaan vullen. Kleine kans dat dat lukt.

Joris